“Here was the great blast of American technological know-how shoving this guy up into space, but once he gets there he’s not quite sure why he’s there. And that’s where I left him.” -David Bowie
Sanatta disiplinlerarası etkileşimin en çarpıcı örneklerinden biri David Bowie tarafından gerçekleştirilmiştir. Müzik, birçok farklı sanat dalından beslenmektedir. Şarkı sözlerinde edebiyattan, kliplerde sinemadan izler görülmektedir. Space Oddity şarkısıyla David Bowie sanatında teatral esinlenmeyi kullanmaya başlamıştır.
David Bowie kendisi olarak şarkı yazmakta zorlandığını fakat başka kişilerin gözünden kolayca yazabildiğini, birçok kere söyler. Bu sebeple kariyeri boyunca sahneye farklı karakterlere bürünerek çıkar. Major Tom, Ziggy Stardust, Aladdin Sane, Thin White Duke gibi uç karakterler Bowie’nin sanatını zenginleştirir.
1960’lı yıllarda uzay büyük bir merak konusu oluşturuyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği arasında Soğuk Savaş’la birlikte başlayan uzay rekabetinin izlerini dönemin sanatında takip edebiliriz. ABD aya Apollo 11 uzay aracını 16 Temmuz 1969’da gönderir. Bu olaydan beş gün önce David Bowie 11 Temmuz 1969 tarihinde bir tekli yayımlar: Space Oddity.
Şarkının adı Stanley Kubrick’in yönettiği ve senaryosunda Arthur C. Clarke’ın da yazarlık yaptığı 1968 tarihli 2001: Space Odessey filminin adından esinlenilmiştir. Filmin ismi Türkçeye 2001: Uzay Yolu Macerası olarak çevrilmiştir. Aslında, ‘’odessey’’nin kelime anlamı destandır. David Bowie’nin şarkısındaki oddity kelimesini tuhaflık ve hatta yalnızlık olarak çevirmek mümkündür. Oddessey ve Oddity kelimeleri arasında incelikli ve o dönem için ilgi çekici bir ses oyunu yapılmıştır
Şarkıyı Major Tom isimli kurgu karakteri astronot olarak hayal ettiği kurgu karakter üzerine yazar. Şarkıda Major Tom’un uzaya gidişi anlatılır. Şarkı sözleri Major Tom ve yeryüzü kontrol üssü arasında yaşanan diyaloglardan oluşur. 1980 senesinde, Ashes to Ashes şarkısında Major Tom’la tekrar karşılaşırız. Sonrasında 1996’da Petshop Boys ile David Bowie’nin düeti Hallo Spaceboy ile Major Tom’un üçlemesi tamamlanır. Son olarak David Bowie’nin 2016 tarihli veda albümünde yer alan Blackstar şarkısının klibinde Major Tom’un yer aldığı düşünülür.
Space Oddity, akustik gitarlar ve bir marş ritmiyle başlar. Yeryüzü kontrol üssünden Major Tom’a komutlar verilir. Major Tom hazırlandığı uzay yolcuğuna uğurlanır. Uzay mekiğinin fırlatması için geri sayım başlar. Bu çok heyecanlı herkesin beklediği bir maceradır. Yine de bir geri sayımdan beklenin aksine, müzik durağan ve tedirgin edicidir.
‘’Ground Control to Major Tom
Take your protein pills and put your helmet on
Ground Control to Major Tom (ten, nine, eight, seven, six)
Commencing countdown, engines on (five, four, three)
Check ignition and may God's love be with you (two, one, liftoff)’’
Müzik hızlanıyor, bas ve yaylı çalgılar duyuluyor. Major Tom sorunsuz bir şekilde uzaya çıkıyor. O artik bir ulusal kahraman haline geliyor. Herkesin onu izliyor ve Major Tom’a hayranlık duyuyor.
''This is Ground Control to Major Tom
You've really made the grade
And the papers want to know whose shirts you wear
Now it's time to leave the capsule if you dare''
Major Tom ilk kez konuşuyor. Uzay yolcuğunun etkileyici detaylarını anlatıyor. Her şey yolunda. Major Tom görevini başarıyla yerine getirerek uzayda ilerliyor.
"This is Major Tom to Ground Control
I'm stepping through the door
And I'm floating in a most peculiar way
And the stars look very different today’’
Şarkı burada değişiyor. Major Tom’un sesinde bir huzursuzluk duyuyor. Her şey onun kontrolünde değil. Bir teneke kutunun içinde uzayda hareket ediyor. Bu durumda değiştirebileceği çok şey yok.
‘’For here
Am I sitting in a tin can
Far above the world
Planet Earth is blue
And there's nothing I can do’’
Şarkının gitar solosuna geliyoruz. Major Tom yolculuğunda devam ederken müzik de ona eşlik ediyor. Bu zirveden sonra ise korkulan gerçekleşiyor. Major Tom uzay mekiği üzerindeki hakimiyetini kaybediyor. İşi tamamen şansa kalmış. Artık çaresiz bir şekilde uzayda süzülüyor. Major Tom da sonunu fark ederek eşine hüzünlü bir şekilde elveda diyor. Eşi de Major Tom’un onu sevdiğini biliyor. Artık ne Tom sesini Dünya’ya iletebiliyor ne de yeryüzü kontrolden ona ulaşılabiliyor. Sonsuz uzay boşluğunun derinliklerinde bir yerde Major Tom uzay gemisiyle kayboluyor.
‘’Though I'm past one hundred thousand miles
I'm feeling very still
And I think my spaceship knows which way to go
Tell my wife I love her very much she knows
Ground Control to Major Tom
Your circuit's dead, there's something wrong
Can you hear me, Major Tom?''
Şarkı daha önceye duyduğumuz soloya benzer bir şekilde devam ediyor. Bozuk bir motor sesine benzer şekilde sesler bizden uzaklaşarak kesiliyor. Şarkıyla birlikte Major Tom’un kısa, heyecanlı hikayesi hayal kırıklığıyla sonuçlanıyor.
Yıllar sonra Major Tom tekrar karşımıza çıkıyor. David Bowie, Scary Monsters (Super Creeps) albümünde Major Tom’dan bir kere daha bahsediyor. Fakat Major Tom’dan iyi bir şekilde bahsedilmiyor. Belki de Major Tom’dan bahsederken David Bowie 1960’ların sonundaki bağımlılık sorunlarıyla karakterini özdeşleştiriyor.
‘’Ashes to ashes
Fun to funky
We Know Major Tom is a junkie’’
David Bowie, kurduğu bu kısa senaryoyla bir başarısızlığın hikayesini anlatmıştır. Bizi de başarısızlık duygusuyla uzayda yüzleştirmiştir. Üstü kapalı bir şekilde politik kararları da Major Tom’un macerası üzerinden eleştirmiştir. Müzikal olarak da bu fütürist sesler yolculuğa eşlik eder. Bu sebeple, Space Oddity günümüzde hâlâ dinlenen bir rock klasiğidir.
Son olarak, Space Oddity’nin kuşkusuz en etkileyici versiyonu gerçekten uzayda çekilmiştir. Chris Hadfield isimli Kanadalı astronot 2013 yılında gitarıyla Uluslararası Uzay İstasyonu’nda Space Oddity’yi yeniden seslendirmiştir. Bu haliyle oldukça etkileyici bir klip olmuştur. Chris Hadfield şarkının sözlerinde bazı değişiklikler yapmıştır. David Bowie de şarkının bu halini çok beğenmiştir.